Wat is een uitstrijkje?

Een uitstrijkje of een Papanicolaou test is een methode waarbij men enkele cellen van de baarmoederhals onderzoekt om te screenen naar baarmoederhalskanker. 

 

Hoe laat ik een uitstrijkje afnemen?

Tijdens de consultatie wordt met behulp van een eendenbek de baarmoederhals in beeld gebracht. Vervolgens gaat de gynaecoloog met een speciaal borsteltje wrijven over de baarmoederhals om zo enkele cellen te verzamelen. Deze cellen worden vervolgens opgestuurd naar het labo anatoom-pathologie. De anatoom-patholoog gaat deze uiteindelijk onder een microscoop bekijken. 

 

Wat is een afwijkend uitstrijkje? 

Nadat de antomo-patholoog de cellen van het uitstrijkje bekeken heeft, oordeel hij of zij of dit een normaal beeld betreft of als er abnormaliteiten werd aangetroffen.  Een afwijkend uitstrijkje betekent niet dat u baarmoederhalskanker heeft.  Vaak betreft het een voorloper stadium van baarmoederhals kanker. De meeste afwijkende uitstrijkjes zullen uit zichzelf spontaan herstellen en nooit tot baarmoederhalskanker evolueren.  

 

Welke soorten afwijkende uitstrijkjes bestaan er?

Er zijn verschillende manieren om te uitstrijkje te gaan classificeren. De meest gebruikte manier is de Bethesda classificatie. 

Hier worden de uitstrijkjes ingedeeld in laaggradige afwijkingen (LSIL)  of hooggradige afwijkingen (HSIL). De meest voorkomende vorm van afwijkende uitstrijkjes worden gedefinieerd als ASCUS. Dit staat voor atypische cellen van ongekende betekenis.  Dit betekent dat er enkele afwijkende cellen werden teruggevonden, maar niet voldoende om als echt afwijkend te worden beschouwd. 

 

Hoe krijg ik afwijkende uitstrijkjes?

Afwijkende uitstrijkjes worden veroorzaakt door het HPV virus (humaan papillomavirus).  Dit is een virus dat wordt overgedragen via seksueel contact. De tijdspanne tussen een HPV infectie en een afwijkend uitstrijkje varieert van maanden tot jaren na de initiële infectie.  Er bestaan verschillende subtypes van het HPV virus. Het betekent dus niet dat je geen afwijkende uitstrijkjes kan krijgen als je reeds eerder een HPV infectie had met afwijkende uitstrijkjes en je vervolgens normale resultaten had. Een ander subtype van het HPV virus kan voor nieuwe afwijkende resultaten zorgen.

 

Waarom neemt de arts soms een extra staaltje als ik net een uitstrijkje heb gehad?

Bij herhaaldelijk afwijkende uitstrijkjes of bij de aanwezigheid van het HPV virus, zal de arts voorstellen om nog enkele biopten van de baarmoederhals af te nemen. Hierdoor wordt er meer informatie verkregen over de aard van de afwijking en kan men beter inschatten hoe het letsel zich zal ontwikkelen.

 

Hoe gebeurt een biopsie?

Tijdens een colposcopie worden enkele biopten afgenomen. Hier wordt tijdens de consultatie met een microscoop gekeken naar de baarmoederhals. Vervolgens wordt er azijnzuur geappliceerd op de baarmoederhals om eventuele letsels beter in beeld te brengen. Bij een vermoeden van afwijkende cellen wordt er gericht een biopsie afgenomen om verder te onderzoeken. 

 

Is er een behandeling voor afwijkende uitstrijkjes?

Indien er hooggradige letsels werd aangetroffen zal de arts voorstellen om een LLETZ  (large loop excision of the transformatie zone) uit te voeren.  Hierbij wordt een klein deeltje van de baarmoederhals weggenomen om zo de afwijkende cellen te verwijderen. Hierna moet je nog steeds uitstrijkjes krijgen om er zeker van te zijn dat er zich geen nieuwe letsels ontwikkelen.

 

Word ik gescreend op het HPV virus?

Voorlopig wordt er enkel bij afwijkende uitstrijkjes een HPV test uitgevoerd.  Indien je dit wenst op een normaal uitstrijkje wordt dit niet terugbetaald door het ziekenfonds. 

 

Is een vaccinatie tegen het HPV virus aangeraden? 

Hier bestaat geen eenduidige consensus over. Tegenwoordig wordt aan alle jongens en meisjes een HPV vaccinatie aangeboden in het eerste jaar secundair onderwijs via het CLB. Indien je niet gevaccineerd werd en geïnfecteerd werd met HPV, bespreek je de situatie best met je arts.